Những sự thật về đường hóa học mà bạn cần biết

Đường hóa học hay chất làm ngọt nhân tạo được lựa chọn thay thế đường trong ngành công nghiệp thực phẩm bởi ngọt hơn gấp nhiều lần so với đường cát, do đó, chỉ cần dùng một lượng nhỏ cũng có thể tạo ra mức độ ngọt tương đương. Tuy nhiên, loại đường này hoàn toàn không có lợi cho sức khỏe nói chung và người tiểu đường nói riêng như nhiều người vẫn lầm tưởng.

duong-hoa-hoc-01

Đường hóa học không cung cấp hoặc cung cấp rất ít năng lượng

Đường hóa học là hóa chất tổng hợp dùng thay thế đường mía (đường cát, sucrose) vì có vị ngọt có độ ngọt gấp trăm lần (và có thể nhiều hơn thế nữa) so với vị ngọt của đường tự nhiên. 

Đường hóa học không cung cấp hoặc cung cấp rất ít năng lượng, nên hầu như không có giá trị dinh dưỡng. Nguyên nhân là do đường hóa học không bị phân hủy trong quá trình tiêu hóa thành các loại đường tự nhiên như glucose, fructose và galactose, vốn được sử dụng làm năng lượng hoặc chuyển thành chất béo.

Ví dụ, aspartame trải qua một quá trình trao đổi chất khác nhau mà không tạo thành đường đơn giản để cơ thể có thể sử dụng. Còn saccharin và sucralose hoàn toàn không bị phá vỡ mà thay vào đó được hấp thụ trực tiếp vào máu và bài tiết qua nước tiểu.

Không phải loại đường hóa học nào cũng được phép sử dụng

Tính đến thời điểm hiện nay, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt 6 loại chất ngọt nhân tạo gồm saccharin, acesulfam K, aspartame, sucralose, advantame, neotame và hai loại chất tạo ngọt tự nhiên (steviol glycosides, chiết xuất từ La Hán Quả) để sử dụng trong thực phẩm.

Các loại đường hóa học được phép sử dụng trong chế biến thực phẩm đều có hàm lượng giới hạn tối đa và có quy định rõ ràng. Tuy nhiên trên thị trường hiện nay, đặc biệt ở nơi mà vấn đề an toàn thực phẩm vẫn còn nhiều bất cập như Việt Nam vẫn đang tồn tại rất nhiều những chất tạo ngọt có gốc hóa học là sodium cyclamate – một loại đường hóa học đã bị Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấm sử dụng sau khi có một số nghiên cứu trên động vật cho thấy nhiều tác dụng phụ có hại.

Thực tế, ở Việt Nam, trước đây cyclamate nằm trong danh mục cấm sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay Cục Quản lý An toàn thực phẩm đã cho phép đưa cyclamate vào danh sách dùng trong thực phẩm. Song thông tin này vẫn chưa đủ đảm bảo an toàn khi sử dụng đường hóa học bởi không ai biết những sản phẩm trôi nổi trên thị trường sử dụng liều lượng như nào, có thực sự đảm bảo an toàn cho sức khỏe hay không.

duong-hoa-hoc-02

Lạm dụng đường hóa học gây hại cho sức khỏe

Do bản chất đường hóa học là chất tạo vị ngọt, nó mang lại lợi ích dinh dưỡng nên nó không có lợi gì cho sức khỏe. Tuy nhiên đối với những bệnh nhân tiểu đường, người thừa cân béo phì, người cần kiểm soát cân nặng, đường hóa học là lựa chọn tốt giúp kiểm soát đường huyết, calo mà vẫn giữ được khẩu vị khi ăn uống.

Song bên cạnh đó, nếu thường xuyên ăn nhiều đường hóa học, có thể gây ra nhiều nguy hại cho sức khỏe như suy giảm chức năng tiêu hóa, kích thích niêm mạc đường ruột, cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, thậm chí có thể ảnh hưởng tới chức năng thận.

Nguy hiểm hơn là ở trẻ nhỏ, nếu sử dụng đường hóa học nhiều sẽ kìm hãm sự phát triển, gây ra nhiều bệnh tật như suy dinh dưỡng, não phát triển không bình thường, chậm lớn, biếng ăn.

Thậm chí, một số chất tạo ngọt có thể tác động não bộ làm thay đổi nhận thức vị giác và mất cân bằng trong sản xuất nội tiết tố, giảm khả năng kiểm soát mức tiêu thụ năng lượng, gia tăng rối loạn chuyển hoá. Do đó, nhiều người lạm dụng đồ ăn thức uống sử dụng chất tạo ngọt thay thế đường vì nghĩ không gây béo nhưng thực tế lại gây hại cho cơ thể mà không biết.

duong-hoa-hoc-03

Hiện nay, vẫn chưa có bằng chứng cho thấy đường hóa học thể gây ung thư ở người. Tuy nhiên, những tác hại khi lạm dụng đường hóa học, đặc biệt là những chất tạo ngọt không rõ nguồn gốc với hàm lượng lớn trong thời gian dài là không thể phủ nhận.

Do đó, để bảo vệ sức khỏe chính bản thân và gia đình, hãy thông minh lựa chọn đường ăn kiêng không calo chứa chiết xuất làm ngọt tự nhiên, đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi dùng mỗi ngày.